Dlaczego klocki hamulcowe piszczą? To pytanie zadaje sobie niemal każdy kierowca, którego dotknął ten irytujący problem. Czasami klocki hamulcowe piszczą od razu po wymianie, czasami po przejechaniu kilkuset, a nawet kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Piski to efekt wibracji, w którą wpada klocek w kontakcie z tarczą hamulcową. Jaka jest tego przyczyna? Zastanawiacie się, czy winę ponosi sprzedawca, który sprzedał wam kiepskiej jakości produkt? A może mechanik, który niezbyt dokładnie wykonał swoją pracę? Powstrzymajcie swoje nerwy na wodzy! Przyczyna może tkwić głębiej. Jako eksperci motoryzacyjni, z wieloletnim doświadczeniem w pracy z układami hamulcowymi, szczegółowo wyjaśnimy, co powoduje hałas w układzie hamulcowym i jak skutecznie temu zapobiegać.

Klocki hamulcowe piszczą? – DIAGNOZA I NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY

Hałasowanie klocków w zdecydowanej większości przypadków jest efektem nadmiernego ich zużycia. Metalowe elementy zużytego klocka (do nich przytwierdzona jest okładzina cierna, która się zużywa) zaczynają trzeć o tarczę lub bęben, wpadają w rezonans i wtedy klocki hamulcowe piszczą. W takiej sytuacji konieczna jest ich wymiana. Jeśli chcemy uniknąć zniszczenia tarcz oraz dodatkowych kosztów, powinniśmy zrobić to niezwłocznie. Nie jest to jedynie problem komfortu akustycznego – jest to przede wszystkim kwestia bezpieczeństwa!

W przypadku niektórych modeli klocków stosowana jest specjalna warstwa cierna, która – zgodnie z zamierzeniem twórców – ma piszczeć! Umieszcza się ją w ostatniej części okładziny. Dzięki temu klocki „odzywają się”, zanim ulegną całkowitemu zużyciu i nim dojdzie do poważnego uszkodzenia tarcz. Głośny pisk ma nas zmobilizować do jak najszybszej wizyty w serwisie. To tzw. akustyczny wskaźnik zużycia klocków hamulcowych.

ZANIECZYSZCZENIA I PROBLEMY Z MONTAŻEM

Klocki hamulcowe piszczą również na skutek nagromadzenia się w mechanizmie hamulcowym zanieczyszczeń. Kurz, brud drogowy, piasek czy opiłki metalu osadzają się w zacisku, powodując jego zacieranie się i w efekcie brak płynnej pracy tłoczka i jarzma. Konsekwencją jest nieustanne, choć minimalne, tarcie klocka o tarczę, co prowadzi do przegrzania okładziny ciernej. Przegrzanie nieodwracalnie zmienia jej strukturę, co jest jedną z kluczowych przyczyn piszczenia hamulców.

Taka sytuacja często ma miejsce, gdy mechanizm hamulcowy zostanie niedokładnie oczyszczony w trakcie montażu. Rozwiązaniem może okazać się rozebranie, dokładne oczyszczenie zacisków oraz jarzm klocków. Należy to zrobić niezwłocznie. Cały mechanizm hamulcowy powinien działać płynnie, a klocki muszą swobodnie poruszać się w jarzmach. Doświadczony mechanik powinien użyć specjalistycznych smarów do prowadnic, aby zapewnić optymalną pracę układu.

NIERÓWNE TARCZE, CZYLI DLACZEGO KLOCKI HAMULCOWE PISZCZĄ PO WYMIANIE

Aby nowe klocki spełniały swoją rolę (i by nie drażniły nas niepożądanymi odgłosami), powinny być montowane na dobrej jakości, a przede wszystkim równych tarczach. Jeśli klocki hamulcowe piszczą po wymianie, jedną z pierwszych podejrzanych jest tarcza. Jeżeli zakładamy nowe klocki na używane już tarcze, z reguły konieczne jest ich przetoczenie (wyrównanie powierzchni) lub wymiana, jeśli przekraczają graniczne zużycie. Ignorowanie tego etapu to częsty błąd.

Co się stanie, gdy tego nie zrobimy? Gdy okładzina cierna klocka styka się z tarczą na całej swej powierzchni, temperatura wywołana tarciem rozkładana jest równomiernie. Gdy styka się z nią tylko częściowo (np. wskutek nierówności na tarczy), może dojść do miejscowego przegrzania klocka. Okładzina pod wpływem wysokiej temperatury potrafi zmienić swoje właściwości chemiczne (tzw. zeszklenie okładziny), a to z kolei prowadzi do uciążliwych pisków i drgań (rezonansu). Warto pamiętać o procesie docierania klocków i tarcz – przez pierwsze 200-300 km należy unikać gwałtownego hamowania.

RODZAJ MIESZANKI CIERNEJ I STYL JAZDY

A czy rodzaj mieszanki ciernej zastosowanej w danym klocku ma znaczenie? Jak najbardziej! Klocki używane do celów sportowych mogą „dawać o sobie znać”, gdy są zimne, ale gdy się już odpowiednio rozgrzeją, „milkną”. Jest to naturalna cecha materiałów o wysokiej odporności termicznej. Gdybyśmy w sportowym samochodzie – biorącym np. udział w wyścigu – zamontowali „standardowy” klocek, na skutek dużego obciążenia jego okładzina szybko uległaby przegrzaniu i straciła swoje właściwości. Dlatego do celów sportowych stosowane są materiały, które nie zawiodą w ekstremalnych warunkach. Piszczeć będzie zarówno nierozgrzany klocek sportowy (ponieważ taka jest jego natura), jak również „standardowy” klocek, który ulegnie przegrzaniu. Piszczenie hamulców przy niskiej prędkości lub na zimno jest często charakterystyczne właśnie dla mieszanek o podwyższonej twardości. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej to o sportowych klockach to zapraszamy TUTAJ gdyż pisaliśmy wcześniej o tym rozwiązaniu.

CENA, MARKA I TŁUMIKI DRGAŃ

Czy chcąc mieć pewność, że klocki nie będą piszczały, należy kupować te najdroższe i markowe (np. takie za 300 złotych)? A może wystarczy wyłożyć na ten cel kilkadziesiąt złotych? Czy cena i marka klocka ma znaczenie? Odpowiadamy: jak najbardziej ma! Nie oznacza to jednak, że tańsze produkty nadają się tylko do kosza. Dlaczego? Ponieważ każdy producent, chcący wprowadzić swój produkt na rynek, musi spełniać określone normy jakościowe (np. ECE R90). Warto przy tym pamiętać, że najbardziej wyśrubowane normy muszą spełniać firmy pracujące na rzecz koncernów samochodowych (tzw. O.E. – Original Equipment). Klocki dostarczane na pierwszy montaż – z uwagi na kosztowne i czasochłonne badania – będą droższe od tych sprzedawanych w tzw. dystrybucji wolnorynkowej (aftermarket).

Jednak kluczowym elementem w eliminacji pisków jest wyposażenie klocków w **tłumiki drgań** (najczęściej w postaci specjalnych podkładek lub warstw antywibracyjnych na tylnej blasze). Zasadniczo, im wyższa jakość klocka, tym lepsze technologie stosowane do zapobiegania rezonansowi.

Klocki produkowane pod potrzeby koncernów będą bardziej uniwersalne; są przygotowywane dla różnych grup kierowców, do jazdy w różnych warunkach drogowych, z różną prędkością. Z kolei producenci tańszych klocków skupiają się głównie na zaspokojeniu potrzeb najliczniejszej grupy odbiorców, potrzeb tzw. przeciętnego użytkownika (średnia jazda do 100 km/h, średnia moc silnika, łatwe warunki jazdy, niezbyt intensywne korzystanie z hamulców). Jeśli należymy do tej drugiej z grup (a większość z nas należy), nie powinniśmy zawieść się ani na klockach za 300 złotych, ani na tych za kilkadziesiąt, pod warunkiem, że pochodzą od sprawdzonych dostawców i są wyposażone w systemy tłumiące dźwięk tarcia klocków.

JAK USUNĄĆ PISZCZENIE KLOCKÓW HAMULCOWYCH – WIEDZA W PIGUŁCE I PRAKTYCZNE PORADY

Dobry klocek, to taki klocek, który będzie odpowiadał naszym potrzebom (stylowi jazdy, mocy silnika, warunkom, w których będziemy go użytkowali). To klocek wykonany z dobrej jakości mieszanki ciernej oraz wyposażony w tłumiki drgań. Cechy te może jak najbardziej spełniać komplet za kilkadziesiąt złotych, o ile pochodzi od zaufanego producenta. Jeśli zostanie on właściwie zamontowany (w sprawnie działającym mechanizmie hamulcowym, na dobrej jakości, równych tarczach) oraz będzie właściwie użytkowany (np. nie zostanie przegrzany) – to nie powinien sprawiać nam żadnych kłopotów.

Podsumowując, klocki, które:

• zużyły się lub są bliskie zużyciu (metalowy wskaźnik);
• zamontowane zostały w mechanizmie źle oczyszczonym, nie pracującym płynnie (zanieczyszczenia w zacisku hamulcowym);
• zamontowane zostały na nierównej lub złej jakości tarczy;
• uległy przegrzaniu (zeszklenie okładziny);
• wykonane ze złej jakości mieszanki ciernej lub są nieprawidłowo dobrane do do stylu jazdy,

będą piszczeć. Regularna kontrola stanu technicznego, czyszczenie i smarowanie elementów ruchomych zacisku to klucz do cichej i bezpiecznej jazdy. Jeżeli zastanawiasz się, czy można jeździć gdy klocki piszczą, odpowiedź brzmi: tak, ale niezwłocznie umów się na wizytę u mechanika, aby zdiagnozować i usunąć przyczynę problemu. Czekanie może doprowadzić do poważniejszego uszkodzenia tarcz hamulcowych.